Opheffing Stedenband Groningen-Moermansk

Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, en nog verdoofd door de schok die door de wereld trok, besloot het bestuur van de Stedenband Groningen-Moermansk om – hoe moeilijk het ook zou worden – de organisatie niet op te heffen. Wel hebben we onmiddellijk de oorlog uitdrukkelijk veroordeeld en zijn de uitwisselingen stopgezet, maar we hoopten door ons bescheiden op te stellen op enigerlei wijze na de oorlog – wanneer de situatie het zou toelaten – een bijdrage te kunnen leveren aan het voorzichtig heropbouwen van de verbroken banden tussen Nederland en Rusland. Na 35 jaar vriendschap tussen Groningen en Moermansk wisten we dat lang niet alle inwoners van Moermansk – en van Rusland – achter deze oorlog stonden, en dat sterkte ons in ons besluit. De lange rijen bij de begrafenis van Navalny twee jaar later bevestigden onze gevoelens: deze moedige mensen verdienen onze steun. Als zij letterlijk hun leven wagen, kunnen wij ook niet anders dan doorgaan op de ingeslagen weg: de organisatie zo lang mogelijk in stand houden en op informele basis contact blijven houden met onze vrienden in Moermansk.

Op 26 maart 2024 ontvingen wij echter een brief van onze zusterorganisatie in Moermansk. Vanwege het uitblijven van activiteiten zien zij geen reden meer om door te gaan met de stedenband en hebben ze besloten hun organisatie op te heffen. Deze mededeling heeft ons overvallen. In dezelfde brief staat namelijk ook dat geen van beide partijen tot dat moment heeft gesproken over stoppen. Echter, doordat er geen activiteiten zijn maar het kantoor in Moermansk wel een (kleine) bijdrage uit Groningen ontvangt voor het in stand houden van de organisatie, loopt onze zusterorganisatie steeds meer risico in het kader van de foreign agent-wetgeving. Om te voorkomen dat ze door de Russische overheid worden gedwongen – met alle mogelijke risico’s op boetes en sancties van dien – heeft het bestuur daar besloten om op vrijwillige basis te stoppen.

Een keuze die wij ten zeerste betreuren, maar ook heel goed begrijpen. En confronterend bovendien, omdat het de verschillen tussen beide regeringen zo duidelijk blootlegt. Verschillen die wij zo graag hadden willen helpen overbruggen. Maar zonder een zusterorganisatie heeft een stedenband geen bestaansrecht meer. Daarom heeft het bestuur in Groningen ook besloten de Stedenband Groningen-Moermansk op te heffen. De streefdatum voor de opheffing is 1 januari 2025; tot die tijd blijven we nog operationeel. Het komende kalenderjaar zal gebruikt worden voor de noodzakelijke formele stappen. Ook brengen wij een boekje uit over 35 jaar Stedenband (dit waren wij al van plan, maar het komt nu in een ander licht te staan). Aan het eind van dit jaar organiseren wij een slotbijeenkomst om stil te staan bij de afgelopen 35 jaar en bij het einde van de stedenband. In de eerstvolgende nieuwsbrief leest u hoe u zich hiervoor kunt aanmelden.

We hadden het graag anders gezien, kregen door het toegenomen zichtbare protest in Rusland voorzichtig weer hoop, maar zijn ingehaald door de Russische wetgeving. Dit doet ons – en niet alleen in Groningen – verdriet, maar het is niet anders. En toch: weliswaar wordt de Stedenband beëindigd, maar vriendschappen blijven bestaan!